Nie spodziewałem się, że aż tak zaskakujące będą wyniki mojej mini ankiety przeprowadzonej wśród znajomych.

Zapytałem kilkanaście osób czy słyszeli o tym kościele. Czy słyszeli o takim kościele w Lubinie? Wśród tej grupy, nikt, dosłownie nikt o nim nie słyszał!

Właściwie to nie byłem zdziwiony. Sam, pomimo, że znam to miasto od lat, na niemałą przecież świątynię natknąłem się właściwie przypadkiem. A przecież kościół pod wezwaniem św. Marii Dominiki Mazzarello stoi w tym miejscu, co najmniej od XIII wieku. A masywna kamienna wieża swoim rozmachem i pięknem zapiera dech w piersiach.

Fakt, budowla stoi właściwie w polu i z głównych arterii miasta jest całkowicie niewidoczna, ale mając tak wspaniałą historię, dziwi fakt o jej zapomnieniu. Skąd wiem o niej tyle, skąd znam ten kościół...

Zadzwonił do mnie kiedyś brat...

- Wiesz, jechałem ostatnio na Chocianów i mam wrażenie, że zaraz za Starym Lubinem, po lewej mignęła mi jakaś wieża, chyba kościoła. Wiem, że interesujesz się takim sprawami, więc dzwonię.

Ziarenko ciekawości zostało zasiane...

Kilka dni później pełen zachwytu stałem przed kościołem w Lubinie, pomiędzy osiedlami Stary Lubin I Krzeczyn Wielki, fotografując I szukając więcej informacji na ten frapujący temat.

- Gospodarzu, Szczęść Boże - zagadnąłem wiekowego mężczyznę uprawiającego pole w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła. Zaskoczył mnie przy tym fakt, jak ten rolnik pracował! Miał drewniane grabie, rodem ze średniowiecza. Całe były drewniane, nie tylko trzonek, ale nawet same grabki, którymi grabił ziemię były drewniane, miały chyba ze sto lat. Cudeńko.

Uniósł nieufnie utrudzony grzbiet:

- Czego - odburknął lakonicznie.

- A nic- odparłem niezrażony - od dawna tu mieszkacie gospodarzu? Pytam, ponieważ piękny kościół tutaj macie i chciałem się coś o nim dowiedzieć. I okolica piękna, ten drewniany domek, co to za kościołem stoi też śliczny...

-Fakt - rozchmurzył się nieco chłop, ale tam w tym domu, to już nikt nie mieszka. Sąsiadka, co tam mieszkała od 10 lat u córki w mieście jest. Bo wiecie ten dom to ze słomy I z gliny zrobiono, dziś już takich nie ma- podkreślił z nutka lokalnej dumy.

- Ooo, to nie wiedziałem, a pan to tutaj mieszka- wskazałem ręką na obejście za rolnikiem i ciągnąłem zadowolony, że wdał się w pogawędkę.

- Mieszkam, mieszkam od wojny, Nas to tutaj trzy rodziny jeno zostały. A jak pan chce do kościoła to na 10.00 w niedzielę ksiądz z Chróstnika przyjeżdża. I msza jest. A kościół piękny I stary mamy. Jedyny taki w Europie!

- Jak to w Europie?- Nie potrafiłem ukryć zaskoczenia.

- No, bo tylko u nas jest kościół św. Dominik i jej relikwie mamy- Rolnik z dumy puchł. Widać, że chyba nikt z nim od dawna, bądź zgoła nigdy tak nie rozmawiał.

- Mówi Pan, św. Dominiki, to bardzo ciekawe, Nie słyszałem, a jak jest w środku, bo dzisiaj zamknięte. I wejść do środka nie mogę.

- Ambona piękna, stara, na złoto malowana- Chłop się rozmarzył- i Lożę Kolatorską mamy, też zacną, starą. Wie Pan, co to ta loża? - Nagle zapytał.

- Noo, coś słyszałem- odparłem wymijająco, zaskoczony pytaniem.

- Właśnie, dzisiaj nikt tego nie wie- odparł jakby zmartwiony.

Ratując konwersację odrzekłem:

- A jak pan tu już od wojny mieszka to Pan nie z Lubina? Pan to z repatriantów?

- Panie, a idź, pan, o kocioł pan pyta, a potem polityka, tfu, tfu...Splunął na spracowane ręce, zabierając się do roboty, co oznaczało koniec rozmowy.

- Bóg zapłać, za te informacje Gospodarzu, będę w niedzielę na mszy, zobaczyć kościół w środku i z księdzem porozmawiać o tej okolicy, raz jeszcze dziękuję- rozgadałem się na koniec, aby przywrócić rolnikowi wiarę w człowieka.

- Bóg zapłać - tak chyba odburknął pod nosem- nie przerywając swoim antycznym narzędziem pracy.

Obszedłem okolicę, podziwiając widoczne z oddali centrum Lubina i zastanawiając się, jak to jest, że kilometr, może dwa od centrum, czas zatrzymał się w miejscu. Kolejnym postanowieniem, jakie powziąłem, to niedzielna msza święta w kościele św. Dominiki. Wszak dałem słowo Gospodarzowi.

Już w domu przewertowałem Internet, gdzie znalazłem nieliczne wzmianki o kościele. Świątynię wzniesiono w XIII wieku, z masywną kamienną czworoboczną wieżą. Do końca II wojny światowej przykryta była strzelistą wieżą. Po wojnie kościół popadł, jak wiele takich obiektów w ruinę i dopiero w latach 1959-1960 został wyremontowany. Wtedy wieżę nakryto prowizorycznym płaskim dachem. W 1969 roku ksiądz Szafarski sprowadził do kościoła relikwie i wizerunek św. Dominiki.

W kościele są wspaniałe zabytki. Ołtarz z XVII w., wspaniały renesansowy strop, oraz zabytki, o których wspomniał mój rozmówca: Ambona i niestety zamurowana po wojnie Loża Kolatorska* z XVII wieku. A na ścianach kościoła znalazłem piękne kamienne nagrobki ze znanego na Dolnym Śląsku, polskiego dawniej, a dziś zniemczonego rodu Brzuchaczy (von Brauchitsch). Zabytków, wyposażenia kościoła jest więcej, zachęcam do odwiedzin.

Kolejną ciekawostką jest drewniana chata stojąca bezpośrednio przy kościele. To też zabytek. Niedoceniony, chylący się ku ruinie. Jedyny taki w okolicy. Przypomina swą architekturą i kubaturą średniowieczny szynk. Kto wie, może kiedyś była tu karczma...Kilka lat temu zawaliła się część dachu. Może jeszcze do uratowania.

Dla mnie ta historia będzie miała swój ciąg dalszy...

*Loża Kolatorska (inaczej: Pański Pawlacz) - dawniej fundatora kościoła nazywano kolatorem i posiadał on prawo do własnej części kościoła, często z osobnym wejściem z zewnątrz, z reguły na ścianie bocznej kościoła z widokiem na ołtarz główny. Loże kolatorskie są słabo w Polsce opisane i do dzisiejszych czasów przetrwało ich niewiele. Loża kolatorska w kościele św. Dominiki stanowi niestety kolejną niewykorzystaną atrakcję turystyczną Lubina.

Wywiad przeprowadziłem z Panem A. z Lubina. Ma dzisiaj 80 lat, Przed wojną mieszkał w okolicach Marianpola. Dzisiaj Mariampol leży w południowej Litwie, po wojnie wcielony do ZSRR. Pan A. został repatriantem w roku 1946. Swoje lubińskie gospodarstwo przekazał już synowi. Z zamiłowaniem uprawia przydomowy ogródek- tam go spotkałem.

P.S. powyżej to artykuł z przed kilku miesięcy. Oczywiście, że byłem tam później wielokrotnie. I jeszcze nie raz będę. Na tym ciekawym skrawku ziemi jest wiele ciekawych zabytków. Dziś wiem, że nie tylko stara chatka i piękny kościół, ale i wiele, wiele innych. Może kiedyś wrócę do tego tematu...

http://lubin-nasza-przyszloscia.blog.onet.pl

Napisz komentarz!