Kłótnia jest rzeczą naturalną, a nawet pożądaną. Wbrew pozorom, trudno jest bez niej stworzyć relację (romantyczną, przyjacielską czy zawodową) opartą na partnerstwie i zaufaniu. Pamiętamy, jak w dzieciństwie wpajano nam, że trzeba się zgadzać z drugą osobą, być miłym i ustępować drugiemu.

Tyle, że każdy z nas jest inny i bez względu na to, jak bardzo się lubimy czy kochamy, zdarza się, że mamy różne punkty widzenia i pomysły na życie. Gdybyśmy zawsze zgadzali się z drugą osobą, to musielibyśmy zrezygnować z własnych potrzeb, które nie są przecież mniej ważne. Trudno jest sobie wyobrazić „zdrową” parę narzeczeństwa czy młodego małżeństwa, która nie kłóci się, na drodze wypracowywania wspólnego pomysłu na nową drogę życia. Podobnie w przyjaźni czy biznesie.

To, co leży nam na sercu, a unikamy powiedzenia tego, nie znika. Mówimy sobie: „lepiej tego tematu nie poruszać, nie chcę konfliktów”, jednak spychane kwestie nawarstwiają się dniami, miesiącami, a niekiedy latami. To najlepsza droga do niekontrolowanych wybuchów złości.

Konfrontowanie odmiennych potrzeb i poglądów jest integralną częścią każdego związku. To co uda nam się wypracować na początku, będzie z większym powodzeniem funkcjonowało w dalszych latach. Uczciwa kłótnia wyklucza krzyk i przemoc. Opiera się na dyskusji i powinna zmierzać do uzyskania satysfakcjonującego rezultatu dla dwóch stron, choć nie zawsze jest to możliwe.

Poniżej, proste wskazówki:

1. Wyznaczmy odpowiedni czas. Gdy chcemy się pokłócić uczciwie, a nie awanturować- zaplanujmy to. Nie zaczynajmy swoich wywodów, gdy się spieszymy, czujemy presję, napięcie czy złość. Poczekajmy, aż ochłoniemy i będziemy mogli poświęcić się jednaj sprawie. Przemyślmy, co chcemy powiedzieć i o co nam, tak naprawdę chodzi. Wyobraźmy sobie jaki chcemy osiągnąć cel, a wtedy łatwiej nam będzie wyznaczyć kierunek.

2. Mówmy na bieżąco o swoich uwagach. Warto powiedzieć od razu, czego oczekiwalibyśmy lub co nie spodobało nam się w zachowaniu drugiej osoby. Spokojny i w porę wyrażony komunikat powoduje, że łatwiej jest drugiej osobie zrozumieć nasz punkt widzenia i, jeśli jest taka potrzeba, naprawić szkodę. Kiedy pociecha nie wyniosła śmieci, my, aby nie wywoływać kłótni, robimy to sami w milczeniu i zaciśniętymi zębami. Przez kilka kolejnych godzin „siedzi” w nas złość, która, chcąc nie chcąc, odbija się na wszystkich osobach w pobliżu. Z kolei, gdy przy innej okazji, pociecha nie posprząta swojego pokoju, a przy jeszcze innej, zostawia brudny talerz w pokoju- nie wytrzymujemy i wybuchamy całą negatywną energią, która kumulowała się w nas od czasu tych nieszczęsnych śmieci. Wykrzykujemy: „a bo ty zawsze, a bo ty nigdy!” Nie jesteśmy już w stanie przypomnieć sobie konkretnych sytuacji, które doprowadziły nas do takiego stanu, ani powiedzieć, co nam się nie podoba. Sam brudny talerz nie spowodowałby w nas aż takiego ożywienia. Z pewnością nasze dziecko też nie będzie w stanie naprawić tego, co złe, a nasza złość nie skłoni go do przemyśleń. Kiedy mówimy spokojnie i na bieżąco, zapobiegamy zaleganiu pretensji i żalu. Nie wybuchamy jak kocioł parowy, ku zaskoczeniu naszego rozmówcy.

3. Opisz zachowanie. Kiedy towarzyszy nam złość, mamy skłonność do generalizowania problemu bądź przypisywania partnerowi rozmowy negatywnych cech. Często robimy to, a potem tego żałujemy. Mówimy: „jesteś leniwy”, „nic nie umiesz zrobisz dobrze”, „masz mnie gdzieś”. Jednak intuicyjnie czujemy, że takie komunikaty nie powodują, że druga osoba będzie skłonna przemyśleć swoje zachowanie. Raczej wzbudzi opór i gniew. Dlaczego, więc tak łatwo się nam wymykają? Bo pozwalają nam rozładować negatywne emocje. Nakręcamy się, przez chwilę czujemy ulgę, jednak gdy ochłoniemy, zwykle żałujemy swoich słów. Dlatego tak ważne jest, by opisać konkretne zachowanie, np. „Obiecałeś, że w zeszły piątek wymienisz uszczelkę w kranie. Dziś jest już środa. Bardzo trudno jest mi korzystać ze zlewu, kiedy woda cieknie” I tyle! Zdecydowanie łatwiej jest, dzięki takiemu prostemu komunikatowi osiągnąć cel, niż obrażaniem. Unikajmy też pokusy uogólniania: „Bo Ty zawsze”, „Bo Ty nigdy”. Brzmi znajomo? Raczej rzadko zdarza się, żeby ktoś coś robił (bądź nie robił) zawsze lub nigdy.

4. Trzymajmy się jednej sprawy. Kiedy kłócimy się i mamy wrażenie, że lista spraw, które „wygarniamy” rozmówcy, zdaje się nie mieć końca, oznaczać to może, że nie są wyjaśniane problemy na bieżąco. To bardzo ważne: rozmawiajmy tylko o jednej kwestii, aż uda nam się ją wyjaśnić lub uzyskać zadowalający dla obu stron efekt.

5. Używajmy komunikatu JA. W kłótni mamy skłonność do wyrażania swoich emocji i jest to wskazane. Jednak często mówimy: „Doprowadzasz mnie do szału”, „Denerwujesz mnie”, itp. Spróbujmy wskazywać na swoje uczucia używając komunikatu JA, a więc: „Zdenerwowałam się, gdy nie pojawiłaś się na umówionym spotkaniu”, „Wkurzyłem się, gdy usłyszałem, że rozmawiasz z matką o moich problemach”, „Było mi przykro”.

6. Mówmy czego oczekujemy i wskażmy konsekwencje. Powiedzmy, jak najbardziej konkretnie, czego oczekujemy od partnera (bo przecież z jakiegoś powodu się kłócimy). Unikajmy ogólnych stwierdzeń. Kiedy mówimy: „Chcę, abyś bardziej mnie szanował”- nie jest to jasny komunikat. Drugiej osobie łatwiej będzie spełnić nasze oczekiwania, jeśli opiszemy je dokładnie: „Chcę, abyś dzwonił do mnie, gdy wiesz, że zostaniesz dłużej w pracy ”. A potem przedstawmy konsekwencje: „Kiedy będziesz postępował tak, jak cię o to proszę, będę czuła się przez ciebie szanowana i szczęśliwa. Obawiam się, że jeśli Twoje zachowanie się nie zmieni, bardzo się od siebie oddalimy”.

Przedstawiony powyżej schemat, byłby bardzo prosty do zrealizowania w życiu, gdyby nie fakt, że podczas kłótni towarzyszą nam negatywne emocje, wzbierające na sile. Dlatego powstrzymywanie eskalacji swoich reakcji jest równie ważne, jak to co mówimy. Obserwujmy siebie – uczucia i sygnały, które płyną z ciała. Gdy zaczynamy podnosić głos, czujemy, że wzbiera w nas złość, powiedzmy „stop” i dokończmy dyskusję, gdy się uspokoimy. Gdy już się „zagotujemy”, niewielka będzie szansa, że będziemy potrafili pokłócić się według zasad uczciwej kłótni.

Psycholog Anna Stembalska

Napisz komentarz!