Pierwszy polski bio-nanosatelita już jest w kosmosie. 28 stycznia firma SatRevolution poinformowała, że o godz. 10.24 nawiązano z nim łączność. Naukowcy z UPWr wysłali w kosmos powszechnie występujące na ziemi grzyby gatunku Fusarium culmorum. Będą sprawdzać jak poradzą sobie przy braku grawitacji. - Jeśli w przyszłości wyślemy w kosmos satelitę z większymi organizmami, to dzięki tym badaniom będziemy mieli niezbędną wiedzę dotyczącą możliwości ich rozwoju – mówi prof. Krzysztof Matkowski z UPWr.

Badania prowadzone są w ramach projektu „Bio-nanosatelita wykorzystujący zminiaturyzowane instrumenty lab-on-chip oraz metodologia prowadzenia badań bio-medycznych z jego wykorzystaniem w warunkach mikrograwitacji”. Realizuje go konsorcjum, w skład którego weszła firma SatRevolution (lider), Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu oraz Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda PAN.

Misja orbitalna firmy SpaceX

Nasz naukowy satelita poleciał na misję orbitalną firmy SpaceX na pokładzie rakiety Falcon 9, która wystartowała ze stanowiska SLC-40 na kosmodromie Cape Canaveral na Florydzie 13 stycznia 2022 roku . Cały lot przebiegł pomyślnie. Na orbitę trafiło 105 obiektów, w tym cztery moduły firmy SatRevolution.

Prof. Anna Chełmońska – Soyta, prorektor UPWr ds. Umiędzynarodowienia nie ukrywa, że towarzyszyły temu wielkie emocje.

- Obserwując start rakiety Falcon 9 pomyślałam sobie, że mamy jako Uniwersytet Przyrodniczy udział w badaniach, które są niezwykłe i noszą znamiona badań przełomowych. Innymi słowy kosmos jest w zasięgu UPWr! - mówi pani prorektor i podkreśla, że dla niej osobiście realizowany projekt jest bardzo ważny.

- Jest bowiem wynikiem mojej długoletniej mojej współpracy prof. Janem Dziubanem z Katedry Mikrosystemów, Wydziału Elektroniki, Fotoniki i Mikrosystemów Politechniki Wrocławskiej, który jest niezwykłym naukowcem i wizjonerem oraz mentorem całego projektu. Ta współpraca ma charakter wybitnie interdyscyplinarny ponieważ, staramy się uwspólnić świat biologii komórkowej i wyrafinowanych technologii – dodaje prof. Anna Chełmońska – Soyta.

Współpraca wrocławskich uczelni

Budowa naukowego satelity to przykład doskonałej współpracy wrocławskich uczeni. Zespół z Politechniki Wrocławskiej odpowiadał w niej za konstrukcję modułów laboratoryjnych, które umożliwią przeprowadzenie różnych badań biologicznych i medycznych. Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu zbadają jak mikrograwitacja i kosmiczne promieniowanie wpływają na działanie konkretnych leków onkologicznych i w jaki sposób te czynniki mogą wpłynąć na ludzkie zdrowie.

Badanie dotyczące zachowania grzybów kosmopolitycznych – to natomiast rola badaczy Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (kierownikiem projektu jest prof. Krzysztof Matkowski, a w skład zespołu wchodzą: prof. Elżbieta Pląskowska, Agata Kaczmarek, Marta Jurga i prof. Wojciech Pusz).

Wysłali oni w kosmos bardzo powszechnie występujący na ziemi grzyb, czyli Fusarium culmorum. Znajduje się on w powietrzu, roślinach, glebie, a także budynkach mieszkalnych. Co ważne ma szerokie możliwości rozwoju w różnych temperaturach i warunkach wilgotnościowych.

Od grzyba do większych organizmów?

Fusarium culmorum to wygodny gatunek do tego typu celów: szybko zarodnikuje i rośnie. Co ważne, jego struktury są na tyle kontrastowe, że pozwalają oceniać rozwój za pomocą zminiaturyzowanych systemów optycznych umieszczonych w niewielkiej hodowlanej umieszczonej w satelicie.

Jest to gatunek stosunkowo wytrzymały na chwilowe skoki temperatury w granicach 40-70 oC. Podczas startu rakiety nośnej i przechodzenia przez gęste warstwy atmosfery, temperatura w kumotrze badawczej, mimo skomplikowanego systemu zabezpieczeń, znacznie się podnosi.

- Wiemy, że gatunek, który wysyłamy, wytrzyma temperatury nawet minus 250 stopni. Mamy to przetestowane na ziemi. Chcemy zobaczyć natomiast, czy on będzie funkcjonował także w kosmosie, gdzie panuje specyficzna mikrograwitacja, która jest wielokrotnie niższa, niż na powierzchni ziemi - opowiada prof. Krzysztof Matkowski, z Zakładu Fitopatologii i Mykologii, UPWr.

Naukowcy chcą sprawdzić, czy takie warunki w jakiś sposób wpłyną na biologię wysyłanego przez nich grzyba. Wiedza ta jest ważna w kontekście przyszłych prób utworzenia samowystarczalnych baz przeznaczonych do życia człowieka w kosmosie. Grzyby są prekursorami życia w każdym ekosystemie i bez nich intensywny długotrwały wzrost roślin nie jest możliwy.

- Kierowała nami ciekawość, czy w warunkach znacznie innych, niż te, które panują na ziemi, ten organizm będzie się rozwijał tak samo, a może odmiennie, a może w sposób dla nas zupełnie niezrozumiały i dziwny - dodaje prof. Matkowski, który podkreśla, że jeśli w przyszłości wyślemy w kosmos satelitę z większymi organizmami, to dzięki tym badaniom będziemy mieli niezbędną wiedzę dotyczącą możliwości ich rozwoju.

Badania w kosmosie prowadzone będę przez około dwa tygodnie, z możliwością ewentualnego przedłużenia, gdyby okazało się, że po tym czasie nadal warto prowadzić obserwacje. Po zakończeniu eksperymentu satelita spłonie w ziemskiej atmosferze.

Napisz komentarz!