Prezentujemy kolejne kościoły w Krainie Łęgów Odrzańskich. Tym razem są to kościoły w Rudnej.

Prawosławny kościół parafialny pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego (wcześniej świętej Katarzyny)

Pierwszy, drewniany kościół w Rudnej zbudowano w połowie XIV wieku. W latach 1366 i 1370 jest on wymieniany wśród innych kościołów podlegających Archiprezbiteriatowi w Ścinawie.

Świątynia ta spłonęła w 1442 roku i na jej miejscu wkrótce wzniesiono obecny kościół murowany z kamienia i cegły. W 1523 roku obiekt został przejęty przez ewangelików i w ich posiadaniu był do kwietnia 1694 roku, kiedy to ponownie przejęli go katolicy. W tym czasie pozbawieni świątyni ewangelicy, na nabożeństwa udawali się do kościołów w Gawronach lub Rynarcicach.

Taki stan trwał do 11 sierpnia 1707 roku. Wówczas to w myśl ustaleń Konwencji w Altranstädt, świątynia została zwrócona ewangelikom i w ich władaniu była do 1945 roku. W 1947 roku poewangelicką świątynię przejęli przesiedleńcy narodowości ukraińskiej i łemkowskiej.

Po zaadoptowaniu jej do potrzeb liturgicznych dla tej społeczności, pełni ona do chwili obecnej, funkcję parafialnego kościoła prawosławnego. Obecnie jest to obiekt zbudowany w stylu późnogotyckim, zorientowany, jednonawowy, z wyodrębnionym, trójbocznie zamkniętym, prezbiterium. Mury wzmocnione są licznymi przyporami. Na osi fasady zachodniej znajduje się wysoka, czworoboczna, wieża z 1622 roku, zwieńczona w 1793 roku barokowym, cebulastym, hełmem z ażurową latarnią. W mur wieży wmurowano kamienny krzyż pokutny. Portal zachodni i okna części nawowej są o wykroju ostrołukowym lub odcinkowym. Okna zakrystii - eliptyczne.

Całość przykryta dwuspadowymi dachami ceramicznym, dobudówki - pulpitowymi. Strop świątyni jest płaski, kasetonowy, prezbiterium zwieńczone jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym.

We wnętrzu zachowały się liczne epitafia z XVII i XVIII wieku, barokowy ołtarz oraz renesansowa ambona (kazalnica) z początku XVII wieku. Po obu stronach nawy znajdują się dwukondygnacjowe empory z XVIII wieku. Na uwagę zasługuje centralny ikonostas (tzw. carskie wrota).

Kościół parafialny pod wezwaniem Trójcy Świętej

Po powtórnym przejęciu kościoła przez ewangelików, w 1707 roku, miejscowym katolikom na cele religijne udostępniono stary ratusz, położony przy bramie ścinawskiej.

Po przeprowadzeniu niezbędnych prac adaptacyjnych od 1708 roku w kaplicy odbywały się nabożeństwa dla katolików z Rudnej oraz sąsiednich miejscowości. Obecną świątynię katolicką wzniesiono w latach 1859-1862 na rozwidleniu dróg dojazdowych do Rynku od strony południowej. Jest to zorientowana budowla neogotycka, wzniesiona z cegły na rzucie prostokątnym.

Jednonawowy obiekt typu salowego posiada trójbocznie zamknięte prezbiterium nakryte sklepieniem żebrowym. Od strony zachodniej do nawy dobudowana jest prostokątna wieża, która od poziomu kalenicy dachu nawy przechodzi w oktagon. Zwieńczona jest wysokim, ostrosłupowym hełmem.

Otwory okienne i drzwiowe mają wykrój ostrołukowy. Świątynia wzmocniona jest przyporami. Całość przykryta jest dwupołaciowymi dachami ceramicznymi. We wnętrzu zachowały się elementy wyposażeniu pochodzące z okresu budowy świątyni.

Rysunki - Henryk Rusewicz
Tekst - Henryk Rusewicz i Marek Sadowski
Artykuł równocześnie ukazuje się na stronie:
www.ziemialubinska.pl
Rowerowy Szlak Odry (mapa i opis) można znaleźć na stronie Pawła Niewodniczańskiego:
www.lubinskietrasyrowerowe.pl

Napisz komentarz!