Wakacje to czas, w którym wielu właścicieli małych firm zawiesza swoja działalność z powodu urlopu lub kiepskiej koniunktury. Niektórzy zgłaszają zawieszenie działalności w ciągu roku wielokrotnie traktując to, jako sposób na zmniejszania kosztów prowadzenia firmy. Nie wszyscy jednak mają do tego prawo. Nie mogą zawiesić działalności firmy m.in. przedsiębiorcy zatrudniający pracowników. Czy to rzeczywiście się opłaca i jakie mogą być konsekwencje zawieszania działalności mówi Elżbieta Kucharska zastępca naczelnika Wydziału Obsługi Klientów i Korespondencji ZUS we Wrocławiu

Wydawałoby się, że to to czysty zysk, ale czy tak jest zawsze?

Przerwa w działalności firmy nie zawsze się opłaci. Z jednej strony przedsiębiorca zyskuje oszczędności w postaci braku składek na ubezpieczenia społeczne, z drugiej brak wpływu tych składek na jego indywidualne konto emerytalne w przyszłości odbije się na wysokości naliczonej przez ZUS emerytury. Ponadto w czasie „przestoju” nie wolno prowadzić działalności gospodarczej a to może być przyczyną utarty zamówień lub choćby biznesowych kontaktów.  ZUS, do którego nie wpływają składki, (co prowadzi do oczywistego uszczuplenia jego budżetu) skrupulatnie sprawdza czy osoba, która zawiesiła działalność spełnia wszystkie warunki do tego, aby mogła to zrobić.

– Warto pamiętać, że ZUS nie uzna za prawidłowy okres zawieszenia czas krótszy niż 30 dni. Oznacza to, że jeśli ktoś złoży wniosek z końcem sierpnia, będzie mógł wznowić działalność dopiero z końcem września. Niedopilnowanie minimalnego wymaganego okresu zawieszenia to pierwsza sytuacja, w której przedsiębiorca na zawieszeniu nie zyska gdyż ZUS naliczy mu składki należne za okres zawieszenia krótszy niż 30 dni na dodatek wraz z odsetkami. Częstym błędem unieważniającym zawieszenie jest też zawieszenie działalności gospodarczej spółki cywilnej tylko przez jednego ze wspólników, podczas gdy reszta wspólników dalej prowadzi działalność wspólnej firmy – mówi Elżbieta Kucharska.

Podczas zawieszenia działalności można dobrowolnie opłacić niektóre składki.

Podczas zawieszenia działalności właściciel firmy przedsiębiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ale ma prawo do nich przystąpić dobrowolnie. Może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, co zapewni mu prawo do bezpłatnego leczenia. Nie może natomiast przystąpić podczas zawieszenia działalności do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego ani wypadkowego, czyli w razie kłopotów zdrowotnych nie ma prawa do płatnego zwolnienia lekarskiego. To może stanowić bardzo poważny problem w razie chorób przewlekłych np. leczenia onkologicznego lub wypadku.

– Jest jednak pewien wyjątek – to przedsiębiorca, który chce zawiesić działalność żeby opiekować się dzieckiem – zarówno własnym, małżonka czy przysposobionym. Opieka nad dzieckiem trwa do 3 lat, nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat – dodaje Elżbieta Kucharska.

Informację o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca, który jest osobą fizyczną przekazuje wyłącznie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej na druku CEIDG-1 w stosownym urzędzie (w miastach jest to np. Urząd Miasta lub Gminy). Instytucja ta z kolei przekazuje do ZUS informację o zawieszeniu działalności. Przedsiębiorca nie musi, więc pamiętać o dodatkowym wyrejestrowaniu swojej działalności w ZUS. Zakład, gdy tylko otrzyma z CEIDG informację o zawieszeniu przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, sporządzi dokumenty wyrejestrowujące płatnika składek (na formularzu ZUS ZWPA) oraz z ubezpieczeń osoby ubezpieczonej (na formularzu ZUS ZWUA).

Ważne

ZUS wyrejestruje też członków rodziny przedsiębiorcy bądź osoby współpracujące, które wcześniej były zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego. Trzeba pamiętać, że w momencie wyrejestrowania także te osoby zostają bez osłony ubezpieczeniowej np. prawa do bezpłatnego leczenia.

– Ponieważ nie mogą zawiesić działalności przedsiębiorcy zatrudniający pracowników – ZUS nie wyrejestruje płatnika, jeśli będzie on nadal zatrudniał osoby, za które jest zobowiązany przekazywać dokumenty rozliczeniowe, np. zleceniobiorców. O tym trzeba pamiętać – przestrzega E. Kucharska.

Jak policzyć składki, gdy zawieszenie następuje w trakcie miesiąca?

Nie każdy przedsiębiorca zawiesza prowadzenie firmy od początku miesiąca. Bywa, że zawieszenie działalności następuje w trakcie miesiąca kalendarzowego. Wówczas składki na ubezpieczenia społeczne należy naliczyć od podstawy wymiaru zmniejszonej proporcjonalnie o dni nieprowadzenia działalności. Polega to na tym, że dzieli się ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnoży przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom w danym miesiącu.

– Osoba zawieszając działalność musi jednak pamiętać, że proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru nie stosuje się w przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne. W związku z tym, że jest ona miesięczna i niepodzielna, przedsiębiorca nalicza ją i opłaca od pełnej podstawy wymiaru, nawet, jeśli z powodu zawieszenia prowadził działalność tylko przez część miesiąca np. tylko jeden dzień – mówi Elżbieta Kucharska.

Jak dobrowolnie się ubezpieczyć?

Do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych można przystąpić w dowolnym momencie trwania zawieszenia działalności. Objęcie nimi nastąpi od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony w ZUS. Podstawę wymiaru dobrowolnych składek emerytalno-rentowych ustala się według zasad obowiązujących dla danej osoby przed zawieszeniem wykonywania działalności, czyli od podstawy wymiaru wynoszącej odpowiednio:

• 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, jeżeli dotychczas przedsiębiorca opłacał składki społeczne na zasadach ogólnych,
• 30% minimalnego wynagrodzenia, jeżeli przed zawieszeniem działalności przedsiębiorca był uprawniony do opłacania niższych składek, ale tylko do okresu upływu 24 pełnych miesięcy kalendarzowych licząc od dnia rozpoczęcia działalności; po upływie tego okresu składki należy obliczać od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Wznowienie działalności

Gdy chcemy ponownie uruchomić działanie swojej firmy – wznowienie działalności gospodarczej nie nastąpi automatycznie – nawet, jeżeli w złożonym wniosku została wskazana końcowa data okresu zawieszenia. Konieczna jest wizyta przedsiębiorcy w urzędzie miast lub gminy i ponowne złożenie wniosku CEIDG-1, czyli zarówno zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jak i wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy.

Pomimo funkcjonowania tzw. „jednego okienka” nie należy zapominać o wizycie w ZUS. Przedsiębiorców w błąd wprowadzają informacje o tym, że po wznowieniu działalności gospodarczej zgłoszenie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia ZUS dokonywane jest automatycznie. Owszem na podstawie uaktualnionego wpisu w ewidencji gospodarczej Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie rejestruje przedsiębiorcę, jako płatnika składek ZUS, ale przedsiębiorca musi sam złożyć dokumenty zgłoszeniowe do ubezpieczeń.

W przypadku, gdy podczas zawieszenia wystąpiły zdarzenia powodujące zmianę tytułu do ubezpieczeń lub podstawy wymiaru, wówczas konieczne jest uwzględnienie tego w dokumentach zgłoszeniowych (np. podjęcie pracy na etat, czy też ustanie okresu preferencyjnego ZUS).

_{Iwona E. Kowalska}

_{Rzecznik Regionalny ZUS Województwa Dolnośląskiego}

Napisz komentarz!