Sześć gmin robi razem referendum przeciw odkrywce. Jednak rząd ma prawo zignorować wynik głosowania.
Do lokalnego referendum w sprawie planowanej na ich terenie odkrywki węgla brunatnego przygotowują się gminy: Prochowice, Ścinawa, Kunice, Miłkowice, Ruja i Lubin (wiejska). 29 lipca radni podejmą stosowne uchwały, a pod koniec września mieszkańcy będą mogli wrzucić do urny głos za lub przeciw budowie kopalni.

Głosowanie niczego jednak nie przesądzi. Od ubiegłego roku sądownictwo administracyjne dopuszcza wprawdzie możliwość organizowania referendów w sprawach istotnych dla społeczności lokalnych, nawet jeśli wykraczają poza kompetencje gmin czy powiatów, ale - jak tłumaczy prof. Leon Kieres, specjalista od prawa samorządowego - wyniki nie mają charakteru wiążącego. Z jednej strony rząd, który będzie decydował o zabezpieczeniu legnickiego złoża węgla i rozpoczęciu eksploatacji, powinien je wziąć pod uwagę jako głos lokalnej opinii. Z drugiej, nie ma obowiązku zachowania się zgodnie z wolą społeczności.
W czerwcu podobne referendum zorganizowali mieszkańcy gminy Brody w Lubuskiem. Przy wysokiej frekwencji (53 proc.), przeciwko wypowiedziało się prawie dwa razy więcej osób niż za kopalnią węgla brunatnego. Paweł Mrowiński, inicjator głosowania, uważa, że to wystarczy, by przyblokować wydawanie zezwoleń na kolejne etapy budowy kopalni.

W Brodach referendarze i samorządowcy stali po różnych stronach barykady. W regionie legnickim to wójtowie i burmistrzowie kontestują plany uruchomienia kopalni. Bardziej niż samej odkrywki boją się zablokowania rozwoju swoich gmin. Rząd zamierza bowiem wprowadzić do "Polityki energetycznej Polski do roku 2030" zapis wstrzymujący zabudowę legnickiego złoża. Oznacza to, że od przyszłego roku na terenie odkrywki już nikt nie postawi domu, nie zbuduje drogi, nie położy kanalizacji, wodociągu czy linii gazowej.
- Takie decyzje trzeba było podejmować 20 lat temu. Dziś jest na nie za późno - mówi Waldemar Kwaśny, wójt Miłkowic. - Są alternatywne źródła energii. Węgiel brunatny nie jest paliwem strategicznym.
Prezydent Legnicy Tadeusz Krzakowski o przygotowaniach sąsiadów do referendum dowiedział się od nas. Podtrzymuje wcześniejsze stanowisko: jest przeciwny odkrywce. - Nie wykluczam referendum, jeśli będzie trzeba postawić kropkę nad "i", ale obecnie nie planujemy takiego rozwiązania - mówi.

Kopalnia Legnica w planach
Między Legnicą, Lubinem a Ścinawą zalegają złoża węgla brunatnego szacowane na 15 mld ton.
Gdyby doszło do budowy kopalni, wysoka na 80 metrów hałda zajmie 1625 ha powierzchni. Aby dostać się do węgla, trzeba ściągnąć warstwę gruntu grubą na 175 metrów. Kopalnia ma mieć 220 metrów głębokości. Łącznie z elektrownią zajmie ok. 3,3 tys. ha. Poziom wód gruntowych na obszarze 120 kilometrów się obniży. W ciągu trzydziestu lat trzeba będzie wysiedlić ok. 2,5 tys. mieszkańców z kilkunastu miejscowości.

Ale złoże Legnica jest w stanie zapewnić krajowi energię na 60-70 lat. Planowany kombinat górniczo-energetyczny da zatrudnienie porównywalne z KGHM.

Piotr Kanikowski

Napisz komentarz!